vrijdag 25 augustus 2023

Winter Saloon 22 in de werkplaats

Vierassig motorrijtuig A22 van de Waanse tramwegen werd gebouwd in 2008 en kreeg in 2012 voor het laatst onderhoud. Inmiddels was er achterstallig onderhoud ontstaan dat nodig aangepakt moest worden. Het rijtuig is gebouwd naar het voorbeeld van Winter Saloon 22 van de Manx Electric Railway, een beeldbepalend tramtype dat op het Eiland Waan dan ook niet verstek mag laten gaan.

Loopdraaistel
De polystyreen wiegbalk van het loopdraaistel van motorrijtuig 22 was gebroken. Het draaistel kreeg een nieuwe wiegbalk, nu van dubbelzijdig printplaat. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om ook de stroomafnemers achter de wielen, die van dun fosforbronsdraad waren, te vervangen. De nieuwe zijn fosforbronsstrips die op de flenzen drukken en zo ook nog de assen afveren, die enige vertikale bewegingsvrijheid hebben.

Voorschakelweerstand
Verder is de nog uit de analoge tijd stammende voorschakelweerstand voor de motor verwijderd. De decoder werd opnieuw ingeregeld.

Beugel
Aan het uiterlijk van de tram is ook gesleuteld. De pantograaf, naar het voorbeeld van een Belgische buurttram-panto, is een tikje naar achter geplaatst, precies boven de binnenste as van het voorste draaistel. Dat ziet er beter uit, en maakt voor het volgen van de bovenleiding nauwelijks iets uit. De panto stond eerst boven het draaipunt van de truck (draaistel) - ook een gangbare praktijk - maar dat was het uiterste puntje van het lichtkapdak. Dat zag er niet overtuigend uit. Ook rust de beugel nu op twee langsbalken, in plaats van precair te balanceren op de dakronding.

Frontseinen
Tenslotte kreeg de motorwagen frontseinen. Het ILT van het Eiland Waan vond het na vijftien jaar wel eens tijd dat ook deze tram aan de voorschriften ging voldoen.

Onderstaand: voor en na het klein onderhoud





donderdag 17 augustus 2023

De treeplanken van open bijwagen B51

Het open aanhangrijtuig 51 van de Manx Electric Railway, op Waan bekend als B51, is grotendeels gebouwd uit karton. De herkomst is een bouwplaat van Robert Hendry (Elro kits).

Ook de treeplanken werden daarom gefabriceerd uit dun karton. Nu zijn treeplanken en opstapjes notoir kwetsbare onderdelen van modellen. Bij commerciële grootseriemodellen (zeg Roco en dergelijke) worden die vaak uitgevoerd in flexibele kunststof. Dat kunnen we als zelfbouwer natuurlijk niet.

De treeplank van de B51 ziet er op de oude staatsiefoto nog redelijk uit:



Maar sinds de indienststelling in 2011 heeft het rijtuig enige levenservaring opgedaan, wat vooral te zien is aan de treeplanken. Een recent screenshot van een Youtube-video laat dit zien. Zo kun je die bijwagen toch niet in dienst houden:




Tijd voor cosmetische chirurgie. Het open rijtuig kreeg treeplanken uit 0,2mm fosforbronsplaat, met een strip van 1x1mm messing voor het randje langs de binnenkant. De kartonnen treeplank rustte al op messing steunen, dus die konden goed worden gebruikt.

De uitsparingen in de kartonnen treeplanken, bij de draaistellen, waren nodig vanwege de krappe bogen (r=35cm) op het oorspronkelijke Eiland Waan. Op Waan 2 is de minimumstraal 40cm - net genoeg om de uitslag van de draaistellen tussen de treeplanken te houden. Die uitsparingen komen dus niet terug.

Onder het midden van het rijtuig zijn beide treeplanken verbonden door een U-profieltje. Dat is precies de plaats waar je het model oppakt, met het risico dat je de treeplanken naar binnen knijpt. Dat kan nu niet meer.
De treeplanken zijn netjes geschilderd in versleten-hout-en-modderschoenenkleur.

Het rijtuig is snel weer in dienst gesteld met het oog op het toeristische naseizoen. Het rijdend personeel is zeer tevreden met de rustige gang van het rijtuig. Dat komt doordat het zwaartepunt van het lichte rijtuig dankzij de gewichtige treeplanken nu een stuk dieper ligt.