Aandrijving voor 22,5mm-spoor

Meterspoor in schaal nul is leuk, maar hoe kom je aan aandrijvingen die rijden op 22,5mm-spoor?

Eén mogelijkheid is het gebruiken van h0-onderstellen die zijn aangepast voor het bredere spoor. En dan liefst op basis van een aandrijving die het in h0 al heel erg goed doet.

In Narrow Lines, het blad van de 7mm Narrow Gauge Association waarvan ik een stapel oude exemplaren weer eens heb doorgelezen, wordt hoog opgegeven van de rijkwaliteiten van Amerikaanse h0-modellen. En terecht. Op beurzen in Nederland kom je regelmatig tweedehands Amerikaanse dieselloks tegen voor een paar tientjes, die een prachtige aandrijving voor een vierassige tram kunnen leveren.

Ik kocht vorige week in Rijswijk onder andere een lok waar deze aandrijving uit afkomstig is (sorry vorige eigenaar, als je je dierbare US-lokomotief hier terugziet als een mishandeld karkas). Niet splinternieuw, maar met een krachtige centrale motor, twee vliegwielen en alle alle assen via kardan aangedreven.

Dat wordt de aandrijving van een tramrijtuig op basis van een Elro-kit, die bedoeld zijn om kartonnen modellen te bouwen. Uitgebeeld wordt het Manx Electric-rijtuig 13, dat niet meer bestaat. (Foto van het kartonmodel van tramwayinfo.com.)

Dit is de diesellok van onderen:

De lok was oorspronkelijk zesassig. Het rechterdraaistel is al aangepast: de middelste as is eruit, en de twee andere assen zijn vervangen door asjes van 28 mm lang, waar de h0-wielen zijn opgeperst, met het aandrijftandwiel ertussenin, plus twee plastic afstandsbusjes om de as centraal te houden. De twee munten dienen voor de grootte-vergelijking, en ze vormen tevens het enige bedrag dat ik extra moest uitgeven, bovenop de aanschaf van deze tweedehandslok, om de verbouwing uit te voeren. De asjes zijn namelijk 2,38mm in diameter, dat is 3/32 inch, en mijn lokale leverancier (Modelbouwcentrum Hilversum) kon dat staafmateriaal zó uit vooraad leveren. Steunt uw lokale winkelier!

Verder verloor het rechterdraaistel zijn imitatiezijkanten met aspotten en veren enzovoorts; in de plaats daarvan kwamen beugeltjes die straks de nieuwe Manx draaistelzijkanten gaan dragen, een representatie van de Milnes plate frame-draaistellen uit de oertijd. Het linkerdraaistel krijgt dezelfde behandeling. Verder zijn de wielen en de contactlamellen in de motor schoongemaakt, de motorlagers geolied, de wormwielen ingevet, en de kunststof vertragingskasten ontdaan van olie die daar niet thuishoort. Het onderstel loopt nu weer als het spreekwoordelijke zonnetje.

Op de volgende foto staat het h0-onderstel (andersom) in de zwarte rechthoek die aangeeft hoe groot de vloer c.q. de stelbalken van het tramrijtuig zullen worden. De diesellok-aandrijving zal ook nauwelijks uitsteken boven de ramen. Al is de radstand van de draaistellen zelf iets te groot, dat neem ik graag voor lief als ik daarmee een uitstekend rijdend trammodel krijg.