Proefrit A205

De Flexity 205 bestaat uit drie bakken. Als speelgoedmodel heeft ook de middenbak wielstellen, maar die horen er uiteraard niet onder en die zijn dus verwijderd. De ene kopbak wordt niet aangedreven en kreeg twee loopassen. Uit de bodemplaat van de andere kop is een rechthoek gezaagd, en daar is het motorblok in geplaatst.
Zoals gebruikelijk liggen alle wielen, links en rechts, aan massa, en levert de bovenleiding de voedingsspanning. Met een geleende pantograaf op het dak, ter vervanging van het geheel uit plastic bestaande en dus onbruikbare ding dat erop zat, werd de bedrading gecompleteerd en kon de eerste proefrit worden gehouden.
Het zag er leuk uit, maar het resultaat is vooralsnog negatief. De te lage maximumsnelheid, al eerder gesignaleerd, levert een onnatuurlijke aanblik op. Uiteraard moet een tram ook langzaam kunnen rijden, maar een modern exemplaar hoort ook een redelijke topsnelheid te kunnen tonen. Dus... wordt vervolgd!

Nieuwe oude foto's

Er is weer een fraai boek verschenen over de Manx Electric Railway, dat naast 250 veelal onbekende foto's ook het verhaal van de familie Hendry vertelt. De auteur, Robert Hendry, volgt de MER van jongsaf aan, in navolging van zijn vader. Het is een kostbare uitgave, maar dankzij een gul geldpasje kon het toch worden aangeschaft tijdens een bezoek aan Londen. Ik heb er bijzonder van genoten, dag na dag.

Manx Electric Railway Saga,  Robert P. Hendry. Brora: Adam Gordon. ISBN 978-1-874422-82-2.
Hardcover, 144 pag.

Motorblok voor Flexity 205

Gestaag wordt verder gebouwd aan de Flexity 205. Op de foto zijn te zien, van links naar rechts:
een kopbak, een bodemplaat voorzien van 22,5mm-wielstellen, een bodemplaat met de oorspronkelijke wielstellen, die in de wielkasten onder de zitplaatsen zitten, het motorblok dat in die bodemplaat moet komen, en nog een kopbak.

Het motorblok heeft een as in de lengterichting met twee wormwielen die de assen aandrijven. De lengte-as wordt in draaiing gebracht door de eveneens in lengterichting liggende motor, via rechte tandwielen.

Het ding rijdt, maar maakt een hels kabaal door de vele overbrengingen, waarvan de meeste metaal-op-metaal zijn. De topsnelheid is niet hoog, eerder te laag, maar voor een model is dat geen probleem.

WaanLog wordt weblog

Op de website van Het Eiland Waan stond een weblog dat teruggaat tot 1996. Maar dat is maar een smal kolommetje op de site, met kleine fotootjes, en het is een heel gedoe om het te actualiseren.

Vandaar dat we eens gaan kijken of Blogger een betere manier biedt om het actuele Waan-nieuws te publiceren.

Dit is de recentste foto. Flexity 205 wordt omgebouwd voor de dienst op de Electrische Spoorweg-Maatschappij op het Eiland Waan, schaal 0, spoorwijdte 22,5 mm.

Terug naar Waan & One Foot Rule

augustus 2012 - Het rijtuig BY13 heeft inmiddels meterspoor­draaistellen en is bijna klaar om een kleurtje te krijgen en in dienst te worden genomen. Oktober komt in zicht, en dus worden alle modelspoor­aktiviteiten nu weer op Waan gericht. Focus!
Al surfend kwam ik nog een aardig stukje modelbouwfilosofie tegen: The one foot rule (geformuleerd door Brian Millar). De vraag was: Hoe gedetailleerd moet je bouwen om een overtuigend model te produceren? Brian Millar hanteert deze vuistregel, die werkt in iedere schaal. S = de schaal, voor spoor nul bijvoorbeeld 43, 45 of 48. De regel luidt:  

Details die je in 1:1 niet kunt zien vanaf S x 0,3 meter of verder hoef je niet aan te brengen op je model.

In schaal 0 wordt dat dus: Originele details die je niet kunt zien vanaf 43,5 x 0,3 = 13,5 meter hoef je niet na te bootsen. De oorspronkelijke beschrijving vind je hier.

Alweer een mooi Manx-boek

Je zou denken dat inmiddels alle foto's over de Manx Electric Railway en de andere spoorbedrijven op het eiland Man inmiddels zijn gepubliceerd, maar er duiken toch regelmatig nog nieuwe op. En dat leidt dan tot een uitgave in boekvorm. Weer een pronkstuk voor de boekenkast. Maar eerst lekker langzaam doorlezen en -kijken!

Trams on the Isle of Man 1946-present day, Stan Basnett. Lily Publications. ISBN 978-1-899602

Samenwerking 0-stoomtrammuseum en Waan

maart 2012 - Het is een tijdje stil geweest hier. In de winterperiode is gebouwd aan een NZH-aanhangrijtuig waarvan al tijden een etsplaat in portefeuille was. De BY13 staat vooralsnog op normaalspoor­draaistellen in het 0-stoomtrammuseum - in Hoorn doen ze dat soort dingen ook met smalpoorrijtuigen. Maar er wordt ook een stel smalspoordraaistellen gemaakt, en een paar bekerkoppelingen, zodat de wagen af en toe ook te zien zal zijn op de sporen van het eiland Waan. Hoewel het nulmodule-stoomtrammuseum een concurrend tijdsbeslag op de directie van de Waanse trammaatschappij heeft gelegd, ziet het ernaar uit dat de rollen binnenkort weer worden omgedraaid. Er gaat niets boven een beugeltram - behalve bovenleiding!

Toch maar digitaal

augustus 2011 - De digitalisering van het Waanse rollend materieel is toch weer van de grond gekomen. Hoewel een automatisch vierwagenbedrijf mogelijk was met de klassieke analoge voeding, bestond daarbij het probleem dat het alleen perfect werkte met vier wagens die allemaal dezelfde snelheid hadden. Dat is moeilijk te realiseren met één voeding voor de hele baan. Bij digitaal bestuurde voertuigen is de snelheid van ieder tractievoertuig apart in te stellen. Van de ongeveer gelijk snel rijdende trams ben ik tot nu toe afgebleven, zodat een gelijkstroombedrijf mogelijk blijft, maar de notoire hardrijders zijn genadeloos aangepakt. De kolentram "Maria 7", de vierassige lok 23, en het uit 1980 daterende model van Ombouwer 36 zijn voorzien van decoders, respectievelijk Lenz, Tams en Lenz. De deugdelijkheid van deze digitalisering is op 14 augustus uitgebreid bewezen door onze jeugdige testpiloot Maarten den H., die de hele middag heeft gereden en gerangeerd met dit materieel. De verchipping gaat door, dat staat vast. Dat gaat nog vele driedimensionale uitdagingen opleveren, want binnen een tram is wel veel ruimte, maar door de vele vensters zie je ieder ontsnappend kabeltje. Na de drie hardlopers is de volgende kandidaat een net zo notoire langzaamrijder: dubbelgelede Combino (Bambino) 204. Ruimte zat voor een DCC-postzegel, daar op het dak!

Testpiloot Maarten staat klaar om digitaal te gaan rangeren op het eiland Waan

Ander werk betrof enige nazorg aan de bovenleiding van de nieuwe achterbak. Deze is uitgevoerd in 0,4mm roodkoperdraad, veel te dik maar goedkoop en bedrijfzeker. Ter plaatse van het scharnier halverwege de achterbak is de bovenleiding nu splitsbaar met het bij ons gangbare schaats- en haakje-systeem. Ook zijn spanveren aangebracht in alle bovenleidingen die op de achterbak eindigen. Alles hangt net een tikje strakker nu.

Ook één van de cruciale klapwissels op de achterbak, waar het enkelspoor (het gebogen spoor 6 dat rechtsonder het beeld binnenkomt) overgaat in dubbelspoor, is nabewerkt. Het terugveren van de wisseltongen verliep wat stroef, een gevolg van het monteren met een minimale tolerantie. Hier en daar in het mechaniek is de speelruimte vergroot tot zo'n halve millimeter, en voilà, klapperdeklap!
Het nieuwe open aanhangrijtuig 51, met de Shapeways-kunststofwielen, kreeg een stel onderling verbonden plunjers die contact maken met de linker- en rechterspoorstaaf. Niet erg voorbeeldgetrouw, maar van groot belang voor de bediening van de halteringsschakeling, waarbij de achteropkomende tram de stilstaande tram met de voeding verbindt door de geïsoleerde spoorstaven beide aan massa te leggen. (Voeding uit de bovenleiding.)

Rust op het eiland

april 2011 - Vermeldenswaard in deze maand is dat de directie van het trambedrijf eindelijk lid is geworden van de Manx Electric Railway Society. Een must, vind ik. De MER heeft iedere vriend nodig die hij kan krijgen, want het voorbeeldbedrijf tussen Douglas en Ramsey heeft het niet makkelijk.
Verder is het een rustige periode voor het Eiland Waan. De baan staat grotendeels opgeslagen, de materieelklusjes zijn afgerond en de werkplaats houdt zich een tijdje met totaal andere zaken bezig. Dat levert vaak nieuwe inspiratie op - en dat klopt! Wees gerust, er komen geen radicale veranderingen op Waan.

Nieuwe beugel voor oudste tram

6 maart 2011 - Een klusje aangepakt dat al een tijd op de verlanglijst stond: de renovatie van de pantograaf van de A36. Deze is geïnspireerd op het HTM-type Siemens B, met de brede bovenschaar en een zwikbeugeltje. De beugel maakte ik in 1980 van Sommerfeld-bovenleidingdraad, dat is verkoperd ijzerdraad. Op zich zijn de proporties goed, maar het frame waarmee het ding op het dak zit, is veel te hoog. De stroomafnemer staat als het ware op pootjes van 1 cm, en daardoor rijdt hij bijna ingeklapt op gedeelten waar de bovenleiding relatief laag hangt. Daarom krijgt de beugel een nieuw, plat onderframe, waarbij de gelegenheid te baat wordt genomen om de onderste veren natuurgetrouwer aan te brengen, namelijk werkend op de assen van de onderste draaipunten (volgt u het nog). In de oude versie trokken de veren aan de poten van de benedenschaar. Werkt wel, maar klopt niet. Er komen foto's.

Messing handgreepjes

februari 2011 - Het open rijtuig MER 51 is zo goed als klaar. Als laatste toevoeging zijn er handgrepen aangebracht, die in de oorspronkelijke kartonbouwplaat niet waren meegetekend, maar die wel kenmerkend zijn voor de aanblik van het rijtuig. Aangezien er op elke verticale stijl een handgreep zit, betekende dit het buigen van 26 messing handgreepjes, het boren van 52 gaatjes, en de handgreepjes in de gaatjes priegelen. En toen was februari ook al weer om.

Open rijtuig uit karton en beukenhout

31 januari 2011 - Naast het digitale gebeuren, zie hieronder, wordt er ook nog gewoon ambachtelijk gebouwd. De constructie van een open rijtuig, naar het voorbeeld van Manx Electric No. 51, is in volle gang. Uitgangspunt is een kartonbouwplaat, wat we eerder bij andere rijtuigen ook al deden. Maar er moet wel het nodige aan gedaan worden om er een bedrijfsvaardig rijtuig van te maken, in plaats van een 'standmodel'. Hout, gesneden uit beuken ijsstokjes, speelt daarbij een grote rol.

Langzaam-aan-actie

januari 2011 - Experimenten met het digitaliseren van Waan zijn hervat. De eerste kandidaten waren twee notoire hardlopers, tweeasser A36 en kolentram H7. Die bezitten nu beide een Lenz Silver decoder. Met noeste programmeringsarbeid hebben ze allebei een mooie snelheidscurve gekregen van 0 in 28 stapjes tot maximumsnelheid. En dat is een bedaagd oudetrammentempo. Na eerdere, ontmoedigende ervaringen, is dit een grote vooruitgang. Op de fiddleyard hebben de twee trams tegelijkertijd in tegengestelde richting gereden, oerlangzaam. Niet gek voor een Limamotor en een 9V-motortje uit een speelgoedhelikopter...

SMR 7 "Maria", de kolentram